جواد روحانی امروز ۱۱ آذرماه، در نشست خبری به‌مناسبت روز جهانی معلولین با موضوعات برنامه ملی سنجش سلامت جسمانی و آمادگی تحصیلی نوآموزان بدو ورود به دبستان و اقدامات اداره آموزش و پرورش استثنایی، اظهار کرد: شعار امسال روز جهانی معلولین، تقویت رهبری افراد دارای معلولیت برای آینده‌ای فراگیر است. گرچه این گروه در جامعه تعداد کمتری را شامل می‌شود، اما طبق استانداردهای بین‌المللی حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد جمعیت جهانی دچار معلولیت هستند که از این تعداد ۲ تا ۳ درصد مربوط به سنین مدرسه و در حال تحصیل هستند.
رئیس آموزش و پرورش استثنایی خراسان رضوی افزود: در سازمان آموزش و پرورش استثنایی کشور، دانش‌آموزان با نیاز ویژه در هفت گروه دسته‌بندی می‌شوند، دانش‌آموزان با نیاز ویژه ذهنی، چندمعلولیتی، جسمی - حرکتی، آسیب‌دیده شنوایی، آسیب‌دیده بینایی، دارای اختلالات رفتاری (مانند اتیسم) و دانش‌آموزان دارای مشکلات ویژه یادگیری، همچنین دانش‌آموزان دیرآموز در این مجموعه در مدارس عادی و در کنار همکلاسی‌های عادی خود خدمات دریافت می‌کنند.
وی عنوان کرد: در حال حاضر در کل کشور حدود ۸۷ هزار دانش‌آموز در مدارس ویژه در حال تحصیل هستند که از این تعداد، ۹۰۴۲ نفر در سامانه ما ثبت نام کرده‌اند.
رئیس آموزش و پرورش استثنایی خراسان رضوی گفت: استان خراسان رضوی با پوشش حدود ۱۱ درصد از جمعیت دانش‌آموزان با نیازهای ویژه در کشور، رتبه اول کشوری را داراست که این امر با همت و تلاش همکاران و مدیران محقق شده است، هرچند نیاز به پوشش تعداد بیشتری از دانش‌آموزان وجود دارد، ولی هنوز برخی شناسایی نشده‌اند.
وی بیان کرد: هم‌اکنون ۹۰۴۲ دانش‌آموز در ۲۵۵ فضای آموزشی در استان تحصیل می‌کنند که در ۴۷ ناحیه و منطقه قرار دارند، همچنین بیش از ۱۰ هزار نفر به صورت غیرمستقیم از خدمات آموزش و پرورش بهره‌مند هستند.
وی افزود: دانش‌آموزان با مشکلات ویژه یادگیری، بیش از ۷۰۰۰ نفر بوده و در مراکز جامع سنجش، آموزش، توان‌بخشی و مداخله به‌موقع از خدمات مداخله بهره‌مند می‌شوند.
روحانی تصریح کرد: در گروه‌های جسمی - حرکتی، آسیب‌دیده شنوایی و بینایی، ۲۴۰۰ دانش‌آموز با درجات معلولیت سبک تا متوسط به صورت تلفیقی در مدارس عادی به همراه سایر دانش‌آموزان مشغول به تحصیل هستند که از خدمات و پشتیبانی‌های ما در مدارس بهره‌مند می‌شوند.
رئیس آموزش و پرورش استثنایی خراسان رضوی افزود: آموزش و پرورش استثنایی متولی سنجش سلامت جسمانی و آمادگی تحصیلی نوآموزان بدو ورود به دبستان و پیش‌دبستانی است، این سنجش اکنون در طول سال تحصیلی انجام می‌شود و استان خراسان رضوی با پوشش بیش از ۹۹.۵ درصد نوآموزان، رتبه اول را دارد. این سنجش شامل ارزیابی‌های هوشی، جسمانی و حواس بینایی و شنوایی است.
با افزایش تعداد دانش‌آموزان با کمبود نیرو مواجه خواهیم شد
وی در خصوص کمبود نیروها در حوزه آموزش و پرورش استثنایی گفت: قطعا اگر با افزایش تعداد دانش‌آموزان مواجه باشیم، با کمبود نیرو مواجه خواهیم شد، مثلاً سال گذشته، حدود ۲۲۷ فارغ‌التحصیل از رشته‌های کودکان استثنایی در دانشگاه فرهنگیان داشتیم که از این تعداد، با توجه به نمرات و مصاحبه‌ها و ارزیابی‌ها فقط حدود ۷۰ نفر جذب و بقیه برای سهمیه‌های بعدی برنامه‌ریزی شدند.
روحانی تصریح کرد: خوشبختانه توانستیم کمبود معلمان را با استفاده از نیروهای حق‌التدریسی، نیروهای موجود و خرید خدمات‌ها که حدود ۹۸ نفر نیروی خرید خدمات داریم، تا حدودی برطرف کنیم، این نیروها سال جاری به وضعیت حق‌التدریس تبدیل شده‌اند.
رئیس آموزش و پرورش استثنایی خراسان رضوی اظهار کرد: میانگین تعداد دانش‌آموزان در گروه‌های مختلف متفاوت است، به عنوان مثال، در گروه‌های جسمی تعداد دانش‌آموزان در کلاس‌های ابتدایی معمولاً بین ۳ تا ۵ نفر و در مقطع متوسطه بین ۴ تا ۷ نفر است، برای کلاس‌های کودکان اتیستیک حداکثر ۴ نفر و برای کودکان با نیازهای ویژه ذهنی بین ۶ تا ۱۱ نفر تعریف شده است، حتی کلاس‌هایی داریم که کمتر از ۹ دانش‌آموز دارند، مخصوصاً در مدارس روستایی که گاهی تا حدود ۳ دانش‌آموز در یک کلاس خاص حضور دارند.
وی افزود: در مدارس روستایی، بیش از ۴۰ کلاس خاص داریم و حدود ۵۰ نفر دبیر و هنرآموز متخصص نیاز داریم. در زمینه آموزگاران استثنایی، نیاز به مشاوران، کاردرمانگران و گفتاردرمانگران داریم و برخی کمبودها با حق‌التدریس پر شده است.
روحانی اضافه کرد: در زمینه خدمات نیز حدود ۵۳ نفر کمبود نیرو داریم. در آموزش استثنایی استان، ۱۸۶ نفر معلم دارای معلولیت داریم و حتی برخی نیروهای خدمات نیز دارای معلولیت هستند. در استخدام افراد دارای معلولیت فراتر از قانون ۳ درصد عمل کرده‌ایم و افراد نابینا، کم‌بینا، ناشنوا و کم‌شنوا نیز در حال استخدام و کار هستند.
رئیس آموزش و پرورش استثنایی خراسان رضوی اظهار کرد: در ارزیابی سالانه نظارت آموزش استثنایی کشور، خراسان رضوی مقام اول را در سال ۱۴۰۳ بین ادارات آموزش استثنایی کشور کسب کرد، این موفقیت در شاخص‌های مختلفی از جمله تشخیص و سنجش، فعالیت‌های فرهنگی و پرورشی و آموزش به دست آمده است. همچنین این استان تلاش‌های قابل توجهی در زمینه آموزش معلمان، پوشش تحصیلی و توانمندسازی افراد داشته است.
وی خاطرنشان کرد: در حوزه آموزش خبرنگاری، از سال ۱۴۰۱ با ایده داشتن دانش‌آموزان خبرنگار در استان، فعالیت‌هایی آغاز شد و اکنون بیش از ۲۳ دانش‌آموز در حوزه خبری توانمند شده و در تهیه اخبار برنامه‌های مدارس استثنایی شرکت می‌کنند. همچنین موفقیت‌هایی در جشنواره‌های تولید محتوای شایستگی‌های فنی و مهارتی به دست آمده است.
بیش از ۸۰ درصد مدارس استان با مشارکت خیرین نوسازی شده‌اند
روحانی افزود: بیش از ۸۰ درصد مدارس استان با مشارکت خیرین نوسازی شده‌اند و طی ۳ سال گذشته، حدود ۱۴ مرکز و فضای آموزشی به بهره‌برداری رسیده است. تفاهم‌نامه‌های متعددی برای توسعه مراکز جامع سنجش و آموزش امضا شده و ۱۶ مرکز جدید به تجهیز و استانداردسازی رسیده‌اند.
وی بیان کرد: از دیگر اقدامات می‌توان به همکاری با بنیاد کرامت آستان قدس رضوی در اجرای طرح چهارشنبه‌های امام رضایی و چاپ کتاب‌های صوتی برای افراد با نیازهای ویژه اشاره کرد.
رئیس آموزش و پرورش استثنایی خراسان رضوی عنوان کرد: در زمینه پیشگیری از بروز معلولیت‌ها و مشاوره به والدین، همکاری‌های مؤثری با بنیاد ژنتیک و واحد مشاوره اداره آموزش استثنایی ادامه دارد.
روحانی گفت: در خراسان رضوی بیش از ۲۵ آموزشگاه کار و دانش و ۶ هنرستان ویژه دانش‌آموزان با نیازهای ویژه در گروه‌های مختلف فعالیت دارند و نمایشگاه‌هایی از محصولات دانش‌آموزان برگزار می‌شود. این اقدامات منجر به پیشرفت‌های چشمگیر در حوزه آموزش استثنایی در استان شده است.
نظر شما